Spiridon Vanghelinin gagouz dilinde Kosti Vasilioglunun cevirmeleri

              

                                                         Guguţanın Kalpaa

  

Hepsi çeketmiş ozaman, açan Guguţaya  bakası dikmişti pek büük bir kalpak.

-          Baka, o benım gözlerimä girer, va.

-          Sän kaldır onu, Guguţă. Da bütün kış işin da olacek.

    Hadi ölä olsun! Çıkér, ani benim başka işim yok. Yok bişei, bunu biz taa görecez!

    Sabaalän Guguţă kalkmış hepsinden ileri, parmakların üstündä çıkmış dışarı da sessizdän doyurmuş koyunnarı. Bakası dışarı çıkınca, o şansora koçta atlı gezinärmiş.

-          Sabaa hayır olsun, Guguţă!

-          Aa, seläm, baka! – hem elinnän saurtmuş: çünkü alafları  geeri götursün.

  Tä butakın Guguţă başlamış hergün koyunarı doyurmaa.

  Ama gittikçä ayaz kuvetlenärmiş.Sokaktan  geçennerin ayakların altında kaar ölä gıcirdaarmış, sansın strunalar üstündä gezärmişlär.

   Bir gün Guguţă, yolca gidärkän, geeridän etişmiş birinci klasa gidän kızçaazı. Zavalı uşak suuktan kär bozarmıştı. Alér Guguţă onun elindän kiyatlarını. Kızçaaz çekmiş ellerini içinä da gidärmiş onun yanısora atlayrak. Guguţă taşımış, nekadar taşıdısaydı, kızçazın kiyatlarını koltuun altında da onun kafasına geler bir gözäl fikir. Ya beän koyayım kiyatları da kalpaan içinä. Orada etişeçek er kiyatlara da, kafama da. Çıkarér Guguţă kalpanı, ama sora, bakıp kızçaza, sormuş:

-          Sana suuk mu, osa diil mi ? Sölä dooru.

-          Birazcik, - ţakırdatmış dişlerini kızcaz.

-          Ya al da gii benim kalpamı .

-          Almaycam, Guguţă. Sän üşüyecen . Butakım kalpak kızcaazlar kär taşıméérlar da.

-          İstemärsän, - diil läzım, - demiş Guguţă, - Ko kalpak kalsın ozaman yol üstümdä.

   Da brakér kalpanı kaar üstündä-

Giderlär – Guguţă ilerdä, kızcaz da ardında. Giderlär, ama geri da arada-satta bakérlar. Kalpak yap- yalnız, çorbacisız durarmış yol üstündä.

      Durmuş kalpak nekadar durdusaydı, kuvedini toplamıs, sansın soluunu icinä çekmiş. Soluunu icinä çeltiynän –şişmiş, büümüş.

        Görer bunu Guguţă, döner geeri  kaldırér kalpaanı, giidirer onu birdän kendisinin hem kızcazın, kafasına. Giderlär onnar barabar, kalpak onnarı ikisini da ayazdan koruyér.

        O zamandan beeri birinci klas etiştirämääzmış şkolanın aulundan sokaa çıkmaa, nicä Guguţă onnarı artık beklärmiş. Sakléér kalpaan icinä edi-sekiz kızçazaz da götürer onnarı evä.

        Bir kerä kär üürediciyka da gitmiş o kalpaan altında şkoladan evä uşaklarlan barabar. İnsannar gördüynän, omuzlarını kısıp, kollarını yayarmışlar:

-          Ya ne büük! Bir otluk kadar! Şaşilacak iş!

       Uşakları evä götürdüktän sora kalpak genä kücülärmiş, ki yakışsın onu askıya asma.

        Ama günün birindä  kalpak ona bir şaka yapmış, başlamış ınatlanmaa, seslämemää. Çoçuklar ona ölä, çoçucak ona bölä, onu adamış, bunu adamış, suvazlamış, yalvarmış – yok, büümeer kalpak. Taman da razgelmış o günnerdä, açan ayazdan şkolanın çanın sesi dä kär tutulmuştu hem bütün Üç olacık küüyün içindä suuktan köpeklerin da sesleri tutulmuştu.

         Etiştinän evä Guguţă hepsini birdän annéér, açan onu taa tokatçıktan aaç koyunnar karşıléér: sabaalän gitmiş şkolaya koyunnarı doyurmadaan! Urmuş Guguţă yumuruktan annısına – işi unutma! Da ondan sora kalpak onu genä başlamış seslemää.

  Günün birindä istemiş Guguţă bütün küüyü evlerinnän örtmää. Bu üzerä başlamış komuşuların koyunnarını da doyurma. Ondan sora kalpak ölä büülmüş, ani bütün gökü kaplamış.

    Kalpaklan küüyü örtüüktän sora, küüya geler ilkyaz. Bu işin sade bir kusuru varmış, lääzımış elektrik lampalarını gecä-gündüz yakmaa. Ama yaşamak kalpaan altında gidärmiş, nicä da lääzım olsun: uuldaarmışlar maşınalar, gıcirdaarmış pınarların serenneri...

-          Ama tütün, - demiş adamın biri, angısı kıyarmış odun, karısına kıırma pişirmää deyni. Ölä da kalacek mı küü içindä?

 Kalkér  Guguţă  gecenin vakıdında, koyer merdiveni örtünün üstünä, etişer kalpaan hastarına da, uykudan sora semä kafaylan, kalpaan tepesindä ölä bir delik yapér, ani oradan bütün küüyün içini suuk doldurér.

          Ertesi sabaa lääzım olmuş bütün küüyün insnnarını toplansın da uratsınnar kalpaan altından bir sürü garga. Sora küüyün adamnarı topléérlarkendi kalpaklarını (kimseycää diil lääzım deyni) da dikéérlar onnarlan kalpaan tepesindä o delii, brakıp sade baca eri. Bütün küüyüdä brakmışlar sade birkaç kalpak. Sade onnara brakmışlar, kim ani lääzım gitsin kasabaya halva, kovrik almaa yada kendi işlerini tamannamaa. Zerä o kalpaan altından çıktıynan, adam genä düşärmiş kışın kär kucaana, neredä kürtünnär hem büük ayazlar durarmış.